TreeMania, het nieuwste INTERREG-project van de hoofdpartner GIQS is begin dit jaar van start gegaan. Als men de huidige media-aandacht voor de nieuwste klimaatontwikkelingen in het Duits-Nederlandse grensgebied volgt, is het project, dat gebruik maakt van digitale technologie om duurzame methoden te ontwikkelen voor het kweken, planten en verzorgen van bomen en struiken in stedelijke gebieden, belangrijker dan ooit. Immers klagen steeds meer steden over de negatieve gevolgen van de langdurige droogte.
Het voorjaar van 2020 was één van de droogste periodes die meteorologen ooit hebben gemeten voor Noordrijn-Westfalen – april was zelfs de droogste maand sinds het begin van de metingen. Volgens deskundigen hebben we nu al te maken met een situatie die normaal gesproken pas na een droge zomer optreedt. Bijna geen enkele plaats in Noordrijn-Westfalen heeft de helft van de normale regenval bereikt. Het Neder-Rijn-gebied is zowel aan de Nederlandse als ook aan de Duitse zijde bijzonder zwaar getroffen. Terwijl in mei normaal gesproken zo’n 70 liter regen per vierkante meter valt, viel vorige maand slechts zo’n 12 liter uit de lucht – slechts 17 procent.
Medewerkers van groenvoorzieningskantoren die op dit moment doorlopend in dienst zijn
Na twee opeenvolgende zomers van droogte dreigt er nu ook dit jaar weer waterschaarste voor bossen en stedelijk groen. Terwijl bomen in bossen waarschijnlijk beter in staat zijn om droogte te compenseren omdat hun grondwaterreservoirs beter gevuld zijn, hebben bomen in steden het over het algemeen nog moeilijker vanwege de kleine hoeveelheid land en de hoge verslemping. Daarom zijn de medewerkers van de groenvoorzieningskantoren en gemeentelijke bedrijven momenteel continue in de weer om bomen en struiken in parken en langs wegen handmatig te besproeien – er is nauwelijks tijd over voor de gebruikelijke boomverzorging en snoeiwerkzaamheden. Veel gemeentelijke bedrijven zijn daarom op dit moment bezig met het aanpassen van grotere watertanks voor hun voertuigen om de dorst van de bomen te lessen. In 2019 moest de brandweer in Aken en in andere steden tevens helpen om jonge bomen water te geven.
Volgens de verantwoordelijke autoriteiten in de deelstaathoofdstad Düsseldorf is water geven geen actie, maar slechts een reactie en dus een tijdelijke oplossing. De stad bewatert momenteel ongeveer 8.000 bomen in het stadsgebied – met name jonge bomen die één tot tien jaar oud zijn. Düsseldorf heeft in totaal 67.000 straatbomen en 200.000 parkbomen – die allemaal niet handmatig kunnen worden bewaterd. Daarom zijn verschillende lokale overheden, zoals de TreeMania-partner Krefeld, nu al bezig met plannen voor de toekomst en bijvoorbeeld het planten van meer droogtebestendige boomsoorten. Zij overwegen ook het opzetten van automatische irrigatiesystemen bij het planten van nieuwe bomen in de toekomst. Andere steden, zoals Bielefeld, maken al gebruik van moderne technologie door op een proefperceel, met behulp van gietsensoren in de bodem van jonge bomen, te controleren of de wortels voldoende water krijgen om te groeien.
TreeMania moet zorgen voor meer duurzaamheid
De conceptontwikkelaars van het TreeMania-project richten zich ook op nieuwe en duurzame methoden voor de teelt, verzorging, ordening en therapie van bomen in stedelijke gebieden, die zij in de vijf deelnemende gemeenten in het Nederlands-Duitse grensgebied willen ontwikkelen en gebruiken. De methoden zijn gebaseerd op moderne sensortechnologie en digitale procedures. Het gaat echter niet alleen om maatregelen tegen droogte, maar ook om maatregelen voor een betere luchtkwaliteit, betere temperatuurnivellering, minder fijnstofvervuiling, tegen uitputting van het grondwater, om bescherming tegen overstromingen na hevige regenval of om het gebruik van chemicaliën/farmaceutische producten bij de bestrijding van ongedierte, zoals de eikenprocessierups, te vermijden. Het project zal daarom gezamenlijk concrete procedurele instructies (zogenaamde standaardprotocollen) ontwikkelen die bedrijven, steden en gemeenten zullen helpen om natuurlijke hulpbronnen in de toekomst beter te beschermen, te behouden en te hergebruiken.
TreeMania wordt in het kader van het INTERREG V A-Programma Deutschland-Nederland met middelen van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO), het Ministerium für Wirtschaft, Innovation, Digitalisierung und Energie Noordrijn-Westfalen alsmede de Nederlandse provincies Gelderland en Limburg ondersteund. De euregio rijn-maas-noord begeleidt het programmamanagement.
